احساس شرم در افراد : احساس شرم احساسی است که باعث میشود انسان شخصیت خود را مورد حمله ببیند و احساس کند که بد است و ارزشمند نیست و غمگین شود و این احساس ایجاد بار مسیولیت ندارد و تفاوت این احساس با احساس گناه در همین است که احساس گناه بار مسیولیت بر عهده ی من میگذارد و باعث میشود من فکر کنم که کاری کردم و یا رفتاری که من داشتم بد بود و پسندیده نبود و بیشتر یک رفتار یا عمل خاص مورد هدف است نه کل شخصیت و ابعاد وجودی من
احساس شرم —-> حمله به شخصیت خود —-> احساس بی ارزشی و بد بودن —-> غمگین شدن
احساس گناه —-> حمله به رفتار یا عمل خود—-> احساس بد پشیمانی بابت رفتار و عمل انجام شده —-> خشم از خود
ما معمولا هنگامی که احساس شرم داریم نسبت به مسئله ای بابت شرم خود نیز شرمگین میشویم و این باعث ایجاد غم میشود.
احساس شرم داشتن در اینجا با معنای عام شرم که در فرهنگ ما عموما با خجالت یکی است متفاوت است و در مقابل بی شرمی قرار نمیگیرد و در جامعه شرم داشتن خوب و بی شرمی بد تلقی میشود اما در این مبحث احساس شرم به عنوان احساس منفی تعریف میشود متاسفانه شرم قاتل خاموش روابط بین فردی و روابط عاطفی است و این حس زیر مجموعه حس غم است .
علایم شرم : تن صدای پایین ،عدم برقراری تماس چشمی،تپش قلب و باقی علایمی که هنگام شرم در افراد مشاهده میشود علایم اضطرابی است که برای پنهان کردن احساس شرم بروز میکند مثل : عرق کردن –لرزش صدا-گوشه گیری-سرخ شدن – گریه و….. شرم باعث میشود که بابت این شرم از خودمان خشمگین شویم و دچار احساس پشیمانی و کاهش اعتماد به نفس بشویم و خودمان را سرزنش کنیم و این یعنی ما غم خود را از این موضوع تبدیل به خشم میکنیم زیرا بروز احساس خشم و تحمل کردن آن راحت تر است و به همین دلیل هم دیدن شرم در افراد بسیار سخت است و به راحتی قابل کشف نیست. ریشه این شرم عموما در کودکی شکل میگیرد هنگامی که مادری فرزند خود را بابت کاری که در جمع انجام داده سرزنش میکند و میگوید که بابت این کار تو آبروی من رفت و من خجالت کشیدم باعث میشود بچه احساس بی ارزشی کند و از خودش غمگین شود.
دپارتمان آموزش مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا
